Od 1 października obowiązują zmiany w podatku PIT, polegające na obniżeniu podatku z 18% do 17%, a także zwiększeniu pracowniczych kosztów uzyskania niektórych przychodów. Tyle tylko, że… to nie jest cała prawda! W okresie przejściowym, do końca 2019r. będą bowiem obowiązywać skomplikowane przepisy przejściowe.
Zacznijmy jednak od zmian, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2020r. Wówczas faktycznie stawka podatku wyniesie 17%. Zmianie nie ulegnie stawka podatku w drugim progu podatkowym – nadal wynosić będzie 32% – ani wysokość progu podatkowego, który wynosi 85528zł. Co ważne dla przedsiębiorców, nie zmieni się również stawka podatku liniowego, która wynosi 19%.
Podwyższone zostaną za to pracownicze koszty uzyskania przychodu. Dotychczas wynosiły one 111,25zł miesięcznie (lub 139,06zł dla osób dojeżdżających), a od 1 października wynoszą one 250,00zł (lub 300,00zł dla osób dojeżdżających). Limity roczne zostaną podniesione do 3000,00zł (3600,00zł dla dojeżdżających) w przypadku osób pracujących na jednym etacie, oraz 4500,00zł (5400,00 zł dla dojeżdżających) w przypadku osób pracujących na wielu etatach.
Z uwagi na zmniejszenie stawki podatku, proporcjonalne zmianie ulegnie tzw. kwota zmniejszająca podatek. Podstawowa kwota zmniejszająca (stosowana do dochodów rocznych pomiędzy 13000zł a 85528zł) zmniejszy się z 556,02zł do 525,12zł. Oznacza to, że kwota faktycznie wolna od podatku nie uległa zmianie.
Natomiast w okresie przejściowym, tj. od 1 października do 31 grudnia 2019r., obowiązują dość skomplikowane przepisy przejściowe. Przede wszystkim podatek od 1 października wcale nie wynosi 17%! Zamiast tego wprowadzono stawkę 17,75%, jednak dotyczy ona dochodów za cały rok podatkowy, a nie tylko za czwarty kwartał. Taką stawką opodatkujemy całe nasze dochody, które wykażemy w rocznym zeznaniu podatkowych na formularzu PIT-37 lub PIT-36.
W przypadku pracowniczych kosztów uzyskania przychodów, podwyższone koszty stosujemy od dochodów uzyskanych po 1 października. Roczne limity kosztów zostały za 2019r. zwiększone do 1751,25zł (2151,54zł dla dojeżdżających) w przypadku osób pracujących na jednym etacie, oraz 2626,54zł (3226,92 zł dla dojeżdżających) w przypadku osób pracujących na wielu etatach.
W trakcie tego czwartego kwartału nieco inaczej będzie wyglądało rozliczenie miesięcznych zaliczek na podatek potrącanych przez pracodawców oraz opłacanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, rozliczających się na zasadach ogólnych.
W przypadku pracowników mamy do czynienia z sytuacją, że od dotychczas osiągniętych w 2019r. dochodów pracodawcy potrącili 18% podatku. Występuje więc pewna nadwyżka pobranego podatku. Aby ją zrekompensować począwszy od 1 października pracodawcy będą więc pobierać od bieżących dochodów 17% podatku. Ponadto będą stosować wyższe koszty uzyskania przychodów (250zł lub 300zł dla osób dojeżdżających). Ale musimy pamiętać, że w rocznym rozliczeniu podatkowym zsumujemy wszystkie nasze dochody i zastosujemy do nich stawkę 17,75%.
Inaczej wygląda sytuacja przedsiębiorców opłacających podatek na zasadach ogólnych. Obliczają oni zaliczkę na podatek na koniec każdego miesiąca lub kwartału. Dokonując kalkulacji podatku uwzględnia się dochody od początku roku, stosuje się do nich skalę podatkową, a od tak obliczonej kwoty podatku odejmuje się zaliczki obliczone za poprzednie okresy. Tym samym obliczając zaliczkę za wrzesień 2019r. (lub za III kwartał) przedsiębiorcy zastosują skalę 17,75% dla wszystkich dochodów od początku roku, a następnie od tak wyliczonej kwoty podatku odejmą zaliczki obliczone w poprzednich okresach według stawki 18%. Czyli w praktyce będzie tak, że w zaliczce za wrzesień (lub III kwartał) zapłacą 17,75% podatku za okres bieżący oraz rozliczą nadpłacone 0,25% podatku za okres do 30 września 2019r.
Niestety tak przeprowadzone zmiany, chociaż korzystne dla nas wszystkich, mogą znacznie utrudnić rozliczenie podatku za 2019r. Niezbędna będzie oddzielna informacja o dochodach uzyskanych w różnych okresach 2019r. Zmianie będą musiały ulec formularze PIT-11 oraz PIT-36 i PIT-37. Miejmy nadzieję, że będą one zawierały wszystkie informacje, tak aby możliwe było albo automatycznie rozliczenie PIT, tak jak miało to miejsce w zeszłym roku, albo przynajmniej wszystkie potrzebne dane będą w czytelny sposób prezentowane. A nie jest to zadanie łatwe. Szczególnie wiele informacji potrzebować będą osoby, które po 1 sierpnia 2019r. ukończyły 26 rok życia. Będą one musiały poradzić sobie z sumowaniem dochodów do 31 lipca, dla których stosuje się „stare” koszty uzyskania przychodów, dochodów za okres od 1 sierpnia do ukończenia 26 roku życia, dla których korzystają ze zwolnienia z podatku, ale muszą pilnować ustawowych limitów przychodów zwolnionych oraz sumy przychodów zwolnionych i autorskich kosztów uzyskania przychodów, pamiętając jednocześnie, że za okresy w których korzystali ze zwolnienia, nie mogą rozliczyć opłacanych składek ZUS! A to jeszcze nie koniec, bowiem osoba taka będzie musiała dodać jeszcze dochody za okres od 1 października (lub dnia urodzin) do końca roku, stosując do nich nowe, podwyższone koszty uzyskania przychodów oraz ewentualnie przychody od dnia urodzin do 30 września, jeśli urodziny przypadły między 1 sierpnia a 30 września, stosując do nich te same zasady jak do dochodów osiągniętych do 31 lipca. Tak więc rozliczenia podatku za 2019r. będą wymagać wiele uwagi i pewnie nie każdy sobie z nimi poradzi. Miejmy nadzieję, że nowe formularze PIT-11, PIT-36 i PIT-37 będą czytelne, będą zawierały wszystkie potrzebne informacje oraz zostaną opublikowane z odpowiednim wyprzedzeniem, aby firmy informatyczne zdołały zaktualizować oprogramowanie płacowe przed styczniem, kiedy działy kadrowe przez cały miesiąc generują informacje PIT-11.